Other

भाषा विषयात 100 पैकी 100 गुण मिळविणे अशक्य आहे. पण सर्वोत्तम /उच्चांकी गुण प्राप्त करणे मुळीच अवघड नाही. भाषा विषयाचा पेपर लिहिताना विद्यार्थ्यांच्या भाषिक कौशल्याचा कस लागतो. स्वच्छ, सुंदर, नीटनेटके आणि स्पष्ट लेखन आवश्यक आहे. गणित, विज्ञान, या सारख्या विषयात पैकीच्या पैकी गुण मिळविणे फार सोपे आहे कारण अशा विषयात शुद्धलेखन काटेकोरपणे तपासले जात नाही. पण इंग्लिश विषयात शब्दांचे स्पेलिंग, व्याकरण, वाक्यरचना, मांडणी इत्यादी साऱ्याच बाबी विचारात घेतल्या जातात. 10 वी / 12 वी बोर्ड परीक्षेत विद्यार्थ्यांना इंग्लिश विषयात 90 हून अधिक गुण प्राप्त करता यावेत यासाठी मी उपयुक्त टिप्स देत आहे.

1. पाठ्यपुस्तकाचा सखोल अभ्यास करा – पाठ्यपुस्तकातील सर्व धडे आणि कवितांचा अर्थ, महत्त्वाची वाक्ये, आणि धड्याचा आशय विषय नीट समजून घ्या. प्रत्येक धडा आणि कवितेच्या खाली दिलेल्या प्रत्येक प्रश्नाची मुद्देसूद उत्तरे वाचा, पाठांतर करा. (अधिक माहितीसाठी आवश्यकता भासल्यास गाईडचा वापर करायला हरकत नाही.)
2. व्याकरण अभ्यास -व्याकरणाचा अभ्यास सखोल आणि व्यवस्थित करा. यामध्ये प्रामुख्याने Parts of Speech, Tenses, Active & Passive Voice, Direct & Indirect speech, Degree, Frame Wh questions, Clause Analysis, Sentence Transformation etc. यावर विशेष भर दिला पाहिजे.
3. लेखन कौशल्ये – निबंध लेखन आणि पत्रलेखनाच्या बाबतीत महत्त्वाच्या विषयांवर निबंध आणि औपचारिक व अनौपचारिक पत्रलेखनाचा सराव करा. निबंध लेखन आणि पत्र लेखन करताना प्रभावी आणि परिणामकारक सुरुवात, 2 – 3 परिच्छेद मुद्द्यांना अनुसरून लिहावेत. निबंध आणि पत्र लेखनाचा शेवट उत्तम असायला हवा. प्रत्येक मुद्दा स्पष्ट व्हायला हवा.
4. रचनात्मक लेखन: Story writing, Report writing, Dialogue writing, Interview Questions यांचाही सराव करा. त्यासाठी प्रस्तावना (Introduction) आणि निष्कर्ष (Conclusion) चांगली व आकर्षक प्रस्तावना आणि प्रभावी निष्कर्ष लिहिण्यावर भर द्या.
5. वाचन कौशल्य सुधारणा : परीक्षेत विचारल्या जाणाऱ्या उताऱ्यावरील प्रश्नांसाठी गद्य आणि पद्याचे तुकडे वाचून त्यांचा अर्थ समजून घेण्याचा सराव करा. यामध्ये factual, inference, personal response, complex, global understanding, Grammar, Vocabulary यावर आधारित प्रश्नांची उत्तरे यांचा पुरेपूर सराव करणे आवश्यक आहे.
   विशेष सूचना अशी आहे की विद्यार्थ्यांनी प्रश्न समजून घेऊन उत्तर लिहावे. प्रश्न अचूक समजून घ्या आणि अपेक्षितच उत्तर लिहा.
   पेपर सॉल्विंग टेक्निक्स
6. टाइम मॅनेजमेंट – वेळेचे योग्य नियोजन करा. आधी सोपे आणि नंतर कठीण प्रश्न सोडवा. कोणताही प्रश्न दुर्लक्षित राहू नये. उत्तरे लिहिताना प्रश्न आणि उप प्रश्न क्रमांक अचूक लिहा.
7. स्पष्ट आणि स्वच्छ लिखाण – लेखन स्वच्छ आणि सुवाच्य ठेवा. योग्य ठिकाणी मथळे आणि उपमथळे द्या. आवश्यक ठिकाणी विशिष्ट शब्द अधोरेखित करू शकता.
8. प्रत्येक उत्तर तपासा -उत्तर लिहून झाल्यावर ते पुन्हा एकदा वाचून पहा. खात्री करून घ्या की उत्तर समर्पक आहे.
9. वाचन आणि शब्दसंग्रह नवीन शब्द शिका – दररोज 5 ते 10 नवीन शब्द आणि त्यांचे अर्थ, समानार्थी शब्द, आणि विरुद्धार्थी शब्द लक्षात ठेवा.5. Idioms आणि Phrases महत्त्वाच्या म्हणी आणि वाक्प्रचारांचे अर्थ आणि उपयोग समजून घ्या. त्यांचा परिपूर्ण आणि अर्थपूर्ण वाक्यात उपयोग करता आला पाहिजे.
10. नियमित सराव आणि सातत्य ठेवा – दररोज 1 ते 2 तास इंग्रजीचा अभ्यास करा. मागील वर्षांचे प्रश्नपत्रिकांचे विश्लेषण करून सराव करा.
11. प्रभावी नोट्स तयार कराव्या -करणाच्या नियमांचे आणि महत्त्वाच्या उत्तरांचे छोटे नोट्स तयार करा. परीक्षेआधी जलद पुनरावलोकनासाठी त्या नोट्सचा उपयोग करा.9. विषय तज्ञांचा/ शिक्षकांचा सल्ला घ्यातुम्हाला जे प्रश्न समजत नाहीत, त्याबद्दल शिक्षकांकडून मार्गदर्शन घ्या. किंवा मार्गदर्शक पुस्तके वापरून तुमचा सराव वाढवा.
12. आत्मविश्वास ठेवा -परीक्षेच्या वेळेस घाई न करता आत्मविश्वासाने पेपर सोडवा. सकारात्मक दृष्टीकोन ठेवा. नकारात्मक विचारांना थारा देऊ नका.
13. प्रश्नपत्रिकेचा फॉर्मॅट समजून घ्या – पेपरचे स्वरूप समजून घ्या (Section A: Reading, Section B: Writing, Section C: Grammar, Section D: Literature).प्रत्येक विभागासाठी वेगळी रणनीती तयार करा.नियमित सराव, सातत्य, जिद्द, चिकाटी, आणि आत्मविश्वासामुळे तुम्ही नक्की यशस्वी होऊ शकता! सर्व विद्यार्थ्यांना बोर्ड परीक्षेसाठी खूप खूप शुभेच्छा!

संभाजीराव सूर्यवंशी
प्राचार्य, आयडीयल इंग्लिश स्कूल, शेख हुसेन काझी इंग्लिश हायस्कूल अँड ज्यू. कॉलेज, महाड – रायगड

एक बोधकथा आहे. अनेकांनी ती शालेय पुस्तकात वाचली देखील असेल. चार आंधळे एका हत्तीजवळ जातात आणि स्पर्शाने तो हत्ती अनुभवतात. ज्याच्या हाताला शेपटी लागते तो सांगतो हत्ती सापासारखा आहे. जो हत्तीच्या पायाला स्पर्श करतो तो सांगतो हत्ती खांबासारखा आहे. ज्याच्या हाताला कान लागतो तो सांगतो हत्ती सुपासारखा आहे तर ज्याच्या हाताला सोंड लागते तो सांगतो हत्ती हातासारखा आहे. ते आंधळे होते. त्यांना हत्तीची जी अनुभूती मिळाली ती त्यांनी वर्णन तरी केली.

पण आज आपण डोळे असून आंधळे , डोके असून अज्ञानी झालो आहोत. त्याचे काय करायचे हा मोठा प्रश्न आहे.डोळे असून आंधळे आणि डोके असून बिनडोक असण्यामुळे वास्तव आणि विकृती यातील फरक आपल्याला कळेनासा झाला आहे. आपल्यातील याच दोषामुळे विकृत इतिहास लिहिला गेला आणि तोच खरा इतिहास म्हणून आपण डेक्यावर घेवून नाचलो. जेव्हा आधुनिक इतिहासकारांनी ऐतिहासिक कागदपत्रांचा आधार घेवून सत्य इतिहास जगासमोर मांडला तेव्हा त्यांच्या सत्यकथनावर आपण सहजासहजी विश्वास ठेवला नाही. दुर्दैवाने काही लोक आणखी एक विशिष्ट चष्मा डोळ्यासमोर ठेवून ईतिहासाचे विकृतीकरण करण्यात स्वतःला धन्य समजतात आणि आपण सांगतो तोच इतिहास खरा असा विचार समाजावर लादण्याचा प्रयत्न करत त्यावेळेस त्यांना दुर्लक्षित करण्याऐवजी विशिष्ट समाज घटक त्याची री ओढायला सुरुवात करतात त्यावेळेस समाजाने सारासार विचार करण्याची शक्ती गमावली आहे, याचे प्रत्यंतर आल्या खेरीज राहात नाही.महात्मा ज्योतिबा फुले आणि सावित्रीबाई फुले यांनी स्त्री शिक्षणाचा पाया रोवला. विद्येविना मती गेली।

मतिविना निती गेली। नितिविना गती गेली। गतिविना वित्त गेले। वित्ताविना शूद्र खचले। इतके अनर्थ एका अविद्येने केले । असे सांगत त्यांनी स्त्री शिक्षणाचा पाया रचला. पुण्यातल्या भिडे वाड्यात त्यांनी मुलींची पहिली शाळा सुरु केली. त्यांच्या या स्त्री शिक्षणाच्या यज्ञात त्यांना तोलामोलाची साथ दिली त्या त्यांच्या पत्नी सावित्रीबाई फुले यांनी. त्या पहिल्या शिक्षिका ठरल्या. सावित्रीबाई फुले यांच्या सहकारी होत्या फातिमा शेख. फातिमा शेख यांचे नाव आणि आडनाव जर वेगळ्या धर्माचे असते तर आज सावित्रीबाई फुले यांच्या इतकाच त्यांनाही मानसन्मान मिळाला असता. पण केवळ त्यांचे नाव फातिमा शेख आहे म्हणून त्यांचे अस्तित्वच नाकारण्याचा करंटेपणा एका तथाकथित संशोधकाने दाखविला आहे आणि त्याचे समर्थन करण्यासाठी अनेक बेगडी विचारवंत मैदानात उतरले आहेत.

महात्मा ज्योतिबा फुले , सावित्रीबाई फुले किंवा त्यांच्या सहकारी फातिमा शेख यांचा इतिहास काही हजार पाचशे वर्षांपूर्वीचा नाही की त्या काळातील उपलब्ध दस्तावेजांचा अर्थ लावता येणार नाही. इनमीन दीड दोनशे वर्षापूर्वीचा तो इतिहास आहे आणि त्याचे दस्तावेज तत्कालीन प्रचलीत मराठीत आणि इंग्रजी भाषेतही उपलब्ध आहे. जेम्स लेन नामक पाश्चात्य इतिहासकाराने उपलब्ध दस्तावेजातील संदर्भांचा अर्थाचा अनर्थ लावित छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या चरित्राचे विकृतीकरण केले. प्रचंड क्षोभ उसळला. त्याची पुस्तके जाळली गेली. त्याला ऐतिहासिक दस्तावेत उपलब्ध करून देणाऱ्या पुण्यातील भांडारकर प्राच्यविद्या संशोधन केंद्राची तोडफोड करण्यात आली. त्यावेळेस राज्याचे गृहमंत्री होते स्व. आर. आर. पाटील त्यांनी एका वाक्यात सांगितले होते, शिव चरित्राचे विकृती करणारांना एकच उत्तर दिले जायला हवे ते म्हणजे कानाखाली आवाज.कोण्या दिलीप मंडल नामक अशाच इतिहासाची विकृती करण्यात धन्यता मानणाऱ्याने फातिमा शेख नावाची व्यक्तीच नव्हती असा जो दावा केला आहे तो दावा खरा तर दुर्लक्ष करण्याच्या लायकीचाच आहे. पण इतिहास पुरुषांचे नाव घेवून समाजासमाजात तेढ निर्माण करण्याचे धंदे करणारे समाज माध्यमांवरील जे त्याचे समर्थन करित जे थैमान घालू लागले आहेत ते चिंताजनक म्हणावे लागेल. विकृत तर्क लावून इतिहासाचे विद्रूपीकरण करण्याचा प्रयत्न आजही सुरु आहे. दिलीप मंडल हे त्याचे उदाहरण. अशा परिस्थितीत समाजाने एकत्रितपणे जागरूक राहून ऐतिहासिक सत्याचा प्रचार आणि विकृतीकरणाला प्रतिकार करणे अधिक महत्त्वाचे आहे.

سوال:
ہائی وے (High Way) پر ٹول پلازہ (Toll Plaza) ہوتے ہیں جہاں گاڑیوں سے روڈ یا پل (Bridge) کے استعمال کی وجہ سے پیسے لیے جاتے ہیں۔ کبھی کبھی ڈرائیور پیسے بچانے کے لیے ٹول پلازہ سے موقع دیکھ کر بھاگ جاتے ہیں، کیا بنا پیسے دیئے بھاگ جانا درست ہے؟

جواب:
نبی اکرمﷺ نے فرمایا: “مسلمان پر سمع و طاعت واجب ہے، خواہ اسے پسند ہو یا ناپسند، سوائے جب اسے گناہ کا حکم دیا جائے۔” اسی طرح ایک اور حدیث میں ہے: “جس شخص میں امانتداری نہیں، اس میں ایمان بھی نہیں۔”
تم سنو اور اطاعت کرو اگرچہ تم پر حبشی غلام امیر بنا دیا جائے جس کا سر کشمش کی طرح چھوٹا یا سخت ہو۔ مسلمان اپنے شرائط یعنی معاہدوں کے پابند ہیں۔

لہٰذا مذکورہ احادیث سے معلوم ہوتا ہے کہ ٹول پلازہ سے بنا پیسے دیے بھاگنا شرعی اعتبار سے جائز نہیں ہے۔ ہائی وے اور پل وغیرہ کی تعمیر اور دیکھ بھال میں اخراجات ہوتے ہیں، اور اس کا نفع بھی ہمیں حاصل ہوتا ہے۔ ٹول وصول کرنا اس کے منافع کی قیمت کے اعتبار سے ہوتا ہے، چاہے وہ گورنمنٹ کی طرف سے ہو یا کسی اور کمپنی کی طرف سے۔ اس لیے ان راستوں کو استعمال کرنے والے افراد پر لازم ہے کہ وہ مطلوبہ فیس ادا کریں۔

البتہ گورنمنٹ رولز کے اعتبار سے چند مستثنیٰ شکلیں ایسی ہیں جب وہاں سے بغیر فیس دیے گزر سکتے ہیں، مثلاً:

اس کا گھر اس ٹول پلازہ سے 20 کلومیٹر کے اندر ہو۔

ایمرجنسی گاڑیاں، ڈفینس سروس، وی آئی پی گاڑیاں، پبلک ٹرانسپورٹ، ٹو ویلرز وغیرہ۔

حوالہ جات:
صحیح البخاری، السنن الكبرى البيهقي۔

٢]السنن الكبرى_ البيهقي١٨٨٥١ ٣]صحيح البخاري ٦٦٣
٤]صحيح البخاري ٢٢٧٣ •جدید فقہی مسائل ٤٢١/١

جمیع جماعت المسلمین کے تعلیمی کیلنڈر 2025 کا رسمِ اجراء

مہاڈ (سیف اللہ پورکر): 30 دسمبر 2024 بروز پیر کو جمیع جماعت المسلمین مہاڈ پولادپور تعلقہ کی جانب سے “ہماری درسگاہیں، ہماری پہچان” کے عنوان سے 2025 کے تعلیمی کیلنڈر کا ہوٹل ویلکم کے کانفرنس ہال میں اجراء عمل میں آیا۔ اس کیلنڈر میں تعلقہ کے تمام تعلیمی اداروں کی معلومات شامل کی گئی ہیں، جن میں مدارس اور اسکولوں کا مختصر تعارف بھی فراہم کیا گیا ہے۔

سالِ گذشتہ جمیع جماعت کی جانب سے مختصر عرصے میں اوقاف کے سلسلے میں معلوماتی ورکشاپ، اسی طرح ڈاکٹر مبارک کاپڑی کا طلبہ کے لیے کریئر گائیڈنس اور اساتذہ کے لیے تعلیمی ورکشاپ کا انعقاد کیا گیا تھا، جو طلبہ اور اساتذہ کی رہنمائی کے لیے اہم ثابت ہوا۔ اس کے علاوہ دستاویزات کی درستگی کے لیے رہنمائی پروگرام بھی منعقد کیا گیا تھا۔ سرگرمیوں کے سلسلے کو آگے جاری رکھتے ہوئے جمیع جماعت کی جانب سے کیلنڈر کا اجراء عمل میں آیا۔

پروگرام کا آغاز جمیع جماعت کے سیکریٹری ڈاکٹر فیاض کالسیکر کی بہترین نظامت سے ہوا۔ اس کے بعد قاری عبدالستار راہٹول نے تلاوتِ کلام پاک سے محفل کو منور کیا، جس کے بعد درود و سلام پیش کیا گیا۔ اس کے بعد جمیع جماعت کے صدر دلدار پورکر نے پروگرام کی غرض و غایت بیان کرتے ہوئے کیلنڈر کے مقاصد پر روشنی ڈالی۔ انہوں نے بتایا کہ یہ کیلنڈر نہ صرف تعلیم کے حوالے سے معلومات فراہم کرتا ہے بلکہ علاقے کے مدارس اور اسکولوں کے تعارف کے ذریعے لوگوں کی آگاہی میں اضافہ کرتا ہے۔

رسمِ اجراء کی تقریب علماء کرام، مدارس و اسکولوں کے ذمہ داران، اور جماعت المسلمین کے صدور، سیکریٹریز اور اراکین کی موجودگی میں منعقد ہوئی۔ تقریب میں شریک تمام افراد نے کیلنڈر کی اہمیت کو اجاگر کیا اور اس کی کامیابی کے لیے نیک تمناؤں کا اظہار کیا۔ مفتی رفیق پورکر مدنی نے کہا کہ یہ کیلنڈر عبادات کے اوقات کی یاد دہانی کے لیے اہم ہے اور مدارس و اسکولوں کی پہچان کے لیے ایک بہترین اقدام ہے۔ مولانا رجب علی برمارے نے رمضان کی مناسبت سے مساجد کی گھڑیوں کے اوقات میں درستگی کی ضرورت پر زور دیا تاکہ سحری اور افطاری اپنے وقت پر ہو سکے۔

تقریب کے دوران مفتی رفیق پورکر مدنی اور مولانا رجب علی برمارے نے ایک ایک کیلنڈر ۱۰۰۰ روپے میں خریدا، جبکہ جناب حنیف پورکر نے ۱۰ کیلنڈرز ۱۰۰۰ روپے میں، حافظ مصدق گھولے نے ۱۵ کیلنڈرز ۱۰۰۰ روپے میں، جناب ضمیر تاڑلیکر نے ۲۰ کیلنڈرز ۱۰۰۰ روپے میں، اور جناب محبوب کڑویکر نے ۱۰۰ کیلنڈرز ۲۰۰۰ روپے میں خریدے۔ اس خریداری کا مقصد کارِ خیر میں حصہ لینا اور اس کیلنڈر کی کامیابی میں اپنا کردار ادا کرنا تھا۔ شرکاء نے کیلنڈر کی تیاری میں شامل تمام افراد کی محنت کو سراہا اور اس کے فوائد پر تبادلہ خیال کیا۔

کیلنڈر کی قیمت صرف ۲۰ روپے رکھی گئی ہے تاکہ ہر فرد اسے خرید سکے اور تعلیمی اداروں کے بارے میں آگاہی حاصل کر سکے۔ اس میں مہاڈ پولادپور تعلقہ کے مسلمانوں کے زیرِ انتظام مدارس اور اسکولوں کی مختصر معلومات شامل کی گئی ہیں، جس سے علاقے کی تعلیمی صورتحال کی اہمیت اجاگر ہوتی ہے۔

جمیع جماعت المسلمین نے اس کیلنڈر کی وسیع پیمانے پر تقسیم کرنے کا ارادہ کیا ہے تاکہ اس کے ذریعے علاقے میں تعلیم کی روشنی پھیلائی جا سکے۔ ادارہ کی جانب سے مزید اصلاحی اور تعلیمی پروگرامز کا انعقاد بھی کیا جائے گا تاکہ تعلیمی ترقی کی راہیں مزید ہموار ہوں اور ہر فرد تک تعلیم کی اہمیت پہنچائی جا سکے۔

پروگرام کے انعقاد کے لیے جمیع جماعت کے اہم عہدیداران، جن میں جناب اکبر ماٹونکر نائب صدر، عبدالحق خلفے خزانچی، حافظ مصدق گھولے نائب خزانچی، عبدالوهاب کاپڑی اور یاسین کربیلكر و دیگر اراکین کا تعاون شامل رہا۔

مهسله میں آئندہ تعلیمی سال سے داخلوں کا آغاز

مهسله (نامہ نگار): تعلیمی سال ۲۵۔۲۰۲۴ سے سو سیٹوں کے لئے نیٹ ٹیسٹ کے ذریعے باقاعدہ کالج کا آغاز ہوگا۔ مہاراشٹرا کے اردو داں طبقے، خصوصاً اردو میڈیم کے میڈیکل کالج میں داخلے کے خواہشمند طلباء کے لئے یہ ایک بہت بڑی خوشخبری ہے کہ رائیگڑھ ضلع کے مهسله شہر میں تعلیمی سال ۲۵۔۲۰۲۴ سے اردو میڈیم BUMS کالج باقاعدہ شروع ہو جائے گا۔ اس ضمن میں ریاستی میڈیکل تعلیم کے محکمے نے دو روز قبل ایک نوٹیفکیشن جاری کیا ہے جس کے تحت ۱۰۰ سیٹوں کے لئے جون ۲۰۲۵ میں نیٹ میرٹ کی بنیاد پر ۱۰۰ طلباء کو داخلہ دیا جائے گا۔

فوری طور پر مهسله کے سرکاری اسپتال میں مکمل انفرااسٹرکچر تیار کیا جا رہا ہے اور ۱۰۰ بیڈ کے اسپتال کے ساتھ یہیں پر یہ کالج چلایا جائے گا، جب تک اسپتال اور کالج کی نئی عمارت کا کام مکمل نہیں ہو جاتا۔ اس کے لئے علاقے کے رکن پارلیمنٹ سنیل تٹکرے نے گزشتہ سال کے بجٹ میں زمین مختص کی تھی جسے ریاستی سرکار نے خرید لیا ہے اور کالج و اسپتال کی عمارت کی تعمیر کا فنڈ بھی ریزرو کروایا تھا۔

ریاستی محکمہ طبی تعلیم کے سیکریٹری دنيش واگھمارے نے میڈیا کو بتایا کہ نئی عمارتوں کی تعمیر اور انفرااسٹرکچر کے سیٹ اپ کے لئے ۳ تا ۴ سال لگ جائیں گے۔ لہٰذا فوری طور پر کالج شروع کرنے کے لئے مهسله کے سرکاری اسپتال میں ہیلتھ بورڈ کی گائیڈ لائنز کے مطابق کام شروع ہو چکا ہے۔ بتایا گیا کہ ریاست مہاراشٹر میں سات یونانی میڈیکل کالج ہیں، جن میں چار پرائیویٹ اور تین سرکاری گرانٹ پر چل رہے ہیں جبکہ مهسله کا یہ کالج ریاست کا پہلا سرکاری کالج ہوگا۔

واضح رہے کہ اس کالج کے لئے علاقے کی ایم ایل اے ادیتی تٹکڑے، جو خواتین و اطفال کی ترقی کی کابینی وزیر ہیں، نے ذاتی دلچسپی لی اور پروجیکٹ کو تیزی سے آگے بڑھایا۔ مہاراشٹر سرکار کا جی آر جاری ہوتے ہی علاقے کے سرکردہ افراد، جن میں ڈاکٹر مشتاق مقادم، ناصر مٹھا گرے، ریاض گھراڈے، ناظم حسوارے، مصطفیٰ پونجیکر، ناظم چوگلے، ریاض اُکئے اور دیگر شامل ہیں، نے وفد کی شکل میں علاقے کے رکن پارلیمنٹ سنیل تٹکرے سے ملاقات کی، اُنہیں مبارکباد دی اور شکریہ ادا کیا۔

مولانا آزاد فائنانشيل کارپوریشن کے چیئرمین مشتاق انتولے نے اس کالج کی منظوری اور اگلے تعلیمی سال سے اس میں باقاعدہ داخلے شروع کرنے کے لئے ۲۶ دسمبر کو ریاستی محکمہ طبی تعلیم کی طرف سے جاری کئے گئے نوٹیفکیشن پر مسرّت کا اظہار کیا۔ انہوں نے بتایا کہ رکن پارلیمنٹ سنیل تٹکرے نے اپنا وعدہ پورا کیا ہے، جس کے لئے پورا ضلع اور خاص طور پر اقلیتیں اُن کی ممنون و مشکور ہیں۔

معروف سماجی شخصیت سلیم الوارے نے اس کالج کو کوکن کی مسلم طالبات کے لئے ایک نعمت قرار دیا ہے۔ انہوں نے کہا کہ ہماری طالبات، جو عموماً حجاب میں کالج آتی جاتی ہیں، اب بے خوف ہوکر اپنے ضلع میں ہی میڈیکل تعلیم حاصل کر سکیں گی۔

तळ्याच्या काठावर घेतला कविता अध्यापनाचा अनुभव

महाड, (प्रतिनिधी) -इयत्ता दहावीच्या मराठी पाठ्यपुस्तकातील नाकेबंदी या काव्यसंग्रहातील ज्येष्ठ कवी ज. वि.पवार लिखित तू झालास मूक समाजाचा नायक या चवदार तळ्यावर आधारित कवितेचे महाडच्या ऐतिहासिक चवदार तळ्याच्या काठावर विषय शिक्षक श्री. गंगाधर साळवी सर यांनी विद्यालयाचे मुख्याध्यापक कुर्डूनकर सर यांच्या परवानगीने प्रत्यक्ष भेट घेवून अध्यापन केले. यावेळी दहावीच्या वर्गातील सर्व विद्यार्थी उपस्थित होते. विद्यार्थ्यांना आलेला अनुभव अवर्णनीय होता. ज्या पायऱ्यांनी उतरून महामानव डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी चवदार तळ्याचे पाणी प्राशन केले होते ते ठिकाण विद्यार्थ्यांनी पाहिले. विद्यार्थ्यांनी डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांच्या पुतळ्याला अभिवादन केले.

प्रत्यक्ष चवदार तळ्याच्या ठिकाणी कविता शिकवल्यामुळे अध्यापन प्रभावी झाले. विद्यार्थ्यांच्या कायमस्वरुपी लक्षात ठेवण्यासारखा हा क्षण होता. विद्यार्थ्यांच्या चेहऱ्यावर समाधान दिसत होते.
कवितेचे अध्यापन चालू असताना महामानवाला अभिवादन करण्यासाठी आलेले भीमा अनुयायी स्तब्ध उभे राहून अध्यापन ग्रहण करीत होते. यावेळी काही अनुयायांनी विद्यार्थ्यांना गोड खाऊचे वाटप देखील केले. यावेळी विद्यार्थ्यांनी क्रांतीस्तंभावरील डॉ बाबासाहेब आंबेडकरांच्या पुतळ्याचे दर्शन घेतले. भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर राष्ट्रीय स्मारक महाड येथील भव्य नाट्यगृह विद्यार्थ्यांनी पाहिले. स्मारकातील भव्य ग्रंथालय,सुसज्ज अभ्यासिका वर्ग यांना भेट दिली.

डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर वस्तुसंग्रहालय देखील पाहिले. छत्रपती शिवाजी महाराज चौकातील छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या अश्वारूढ पुतळ्याला आणि अर्धाकृती पुतळ्याला विनम्र अभिवादन केल्यानंतर हुतात्मा स्मारकातील हुतात्म्यांना वंदन करण्यात आले. यावेळी 10 सप्टेंबर 1942 च्या किसान क्रांती मोर्चात शहीद झालेल्या हुतात्मा कमलाकर दांडेकर, वसंत दाते, नथू टेकावले, विठ्ठल बिरवाडकर, अर्जुन भोई कडू या हुतात्म्यांना विद्यार्थ्यांनी वंदन केले. शेजारी असलेल्या राष्ट्रमाता जिजाऊ उद्यानात जिजाऊंना वंदन करून उद्यानात विद्यार्थ्यांनी आनंद घेतला. त्यानंतर शिवकालीन ऐतिहासिक वीरेश्वर मंदिरात विद्यार्थ्यांनी वीरेश्वर महाराजांचे दर्शन घेतले. कविता अध्यापदाच्या निमित्ताने विद्यार्थ्यांचे महाड दर्शन देखील झाले. प्रत्येक ठिकाणाचे महत्त्व विद्यालयाचे ज्येष्ठ शिक्षक आणि मराठी विषय शिक्षक श्री. गंगाधर साळवी सर यांनी विस्तृतपणे विद्यार्थ्यांना सांगितले.

कारखानदार व नागरिकांनी सतर्कता बाळगावी; पोलिसांचे आवाहन!

महाड, (प्रतिनिधी)- देशात सध्या सुरू असलेल्या बांगलादेशातील नागरिकांच्या संधीग्ध रहिवासाबद्दल रायगड जिल्ह्यात पनवेल परिसरात मागील चार दिवसात आढळून आलेल्या नागरिकांच्या बातम्या ताज्या असतानाच हे नागरिक महाड पर्यंत पोहोचल्याची शक्यता वर्तविण्यात येत असून या संदर्भात महाड औद्योगिक परिसरामध्ये पोलिसांकडून तातडीने तपासणी सुरू करण्यात आल्याची माहिती एमआयडीसी पोलीस ठाण्याचे प्रमुख जीवन माने यांनी दैनिक पुढारीशी बोलताना दिली आहे. दरम्यान महाड मधील कारखानदारांनी तसेच नागरिकांनी आपल्या येथे नोकरीला ठेवताना अथवा जागा भाड्याने देताना सतर्कता बाळगावी असे आवाहन देखील एमआयडीसी पोलिसांमार्फत करण्यात आले आहे.

देशातील सद्यस्थिती लक्षात घेता रायगड जिल्ह्यात बेकायदेशीर पद्धतीने आलेल्या बांगलादेशी नागरिकांची तपासणी मोहीम हाती घेण्यात आली आहे, मागील चार दिवसात पनवेल परिसरामध्ये या संदर्भात काही नागरिकांना ताब्यात घेण्यात आल्याची माहिती यापूर्वीच प्रसिद्ध झाली आहे.या पार्श्वभूमीवर महाड परिसरातील बांगलादेशी नागरिकांच्या वास्तव्याबाबतची माहिती जाणून घेतली असता एमआयडीसी पोलीस ठाण्यात यापूर्वीच संबंधित कारखाने व परिसरातील गावांमधून असलेल्या परप्रांतीयांच्या सखोल चौकशी करण्यात येत असल्याचे सांगण्यात आले. मागील काही दिवसापासून महाड औद्योगिक वसाहती मधील सर्व कारखान्यांना आपल्या येथे असलेल्या अधिकारी कर्मचाऱ्यांची तसेच परिसरातील ग्रामपंचायतींना गावात राहणाऱ्या परप्रांतीयांसंदर्भात सविस्तर माहिती देण्याबाबतची सूचना करण्यात आल्याचे एमआयडीसी पोलीस ठाण्याचे प्रमुख जीवनमाने यांनी स्पष्ट करून यानुसार आत्ता पावितो 18 ते 19 कारखानदारांकडून आपल्या येथील कामगारांची सविस्तर माहिती देण्यात आल्याचे त्यांनी निदर्शनास आणले.

महाड औद्योगिक वसाहत मागील चार दशकांपासून सुरू असून या ठिकाणी दहा ते पंधरा हजार परप्रांतीय कामगार नोकरी व्यवसाय या निमित्ताने कार्यरत असल्याचे त्यांनी स्पष्ट केले यामुळेच प्रामुख्याने सिव्हिल, वेल्डिंग तसेच भंगार विक्रेते व सफाई कामगार म्हणून या बांगलादेशी नागरिकांनी सध्या विविध ठिकाणी आपली कामे सुरू केली असल्याची शक्यता वर्तविण्यात आली आहे याबाबत सविस्तर तपास सुरू असून येत्या काही दिवसातच याबाबतची अंतिम माहिती प्राप्त होईल असे त्यांनी प्रस्तुत प्रतिनिधीशी बोलताना सांगितले.

महाड औद्योगिक वसाहत परिसरातील ग्रामीण भागात नागरिकांकडून देण्यात आणि येणाऱ्या भाड्याच्या खोल्या बाबत कोणतेही करार केले जात नसल्याचे त्यांनी निदर्शनास आणून संबंधितांबरोबर केला जाणारा करार हा कायदेशीर रित्या योग्य कागदपत्रांच्या आधारे असणे आवश्यक असल्याचे नमूद केले. गेल्या पंधरा दिवसात एमआयडीसी मध्ये झालेल्या दोन मारहाणीच्या घटनेमध्ये कामगारांकडून प्राप्त झालेल्या आधार कार्डवर टोपण नावे असल्याचे दिसून आल्याची त्यांनी सांगितले. यामुळेच संबंधितांचे मूळ नाव त्यांचे बँकेसंदर्भातील कागदपत्रे यांची पडताळणी करूनच संबंधितांना नोकरीवर ठेवताना अथवा जागा भाड्याने देताना कारखानदार व जमीन मालकांनी सतर्कता बाळगावी असे आवाहन केले. परिसरात सध्या सुरू असलेल्या चौकशीमध्ये प्राधान्याने फळ विक्रेते तसेच सिव्हिल व वेल्डिंग क्षेत्रामध्ये सहाय्यक कामगार म्हणून काम करणाऱ्यांमध्ये या नागरिकांचा समावेश असल्याची शक्यता त्यांनी वर्तवली.

महाड एमआयडीसी सह तालुक्यात देखील विविध ठिकाणी या संदर्भात तपासणी मोहीम येत्या काही दिवसांमध्ये सुरू होईल असे संकेत देऊन तालुक्यातील सर्व नागरिकांनी आपल्या परिसरात राहणाऱ्या परप्रांतीयांसंदर्भात विशेष करून बांगलादेशी नागरिकांसंदर्भात काही माहिती प्राप्त झाल्यास ती तातडीने पोलीस अथवा स्थानिक प्रशासनाकडे सुपूर्द करावी असे सुचित केले. रायगड जिल्ह्यातील पनवेल येथे आढळून आलेल्या बांगलादेशी नागरिकांनंतर आता हे लोन महाड पर्यंत पोहोचल्याचे शक्यता वर्तविण्यात आल्याने महाड मधील विविध व्यवसायात असलेल्या परप्रांतीया संदर्भात नागरिकांमधून अधिक जागरूकता बाळगणे गरजेचे असल्याचे दिसून आले आहे.

महाडकडून लोणेरे येथे स्कॉर्पिओ गाडी क्र. एमएच.06/बीसी 4041 मधून सहाजण जात असताना गुरूवारी रात्री 12.30 वा. चे सुमारास गाडीतील इंधन संपल्यामुळे वीर रेल्वे स्टेशनजवळील उड्डाणपुलावर उभी असताना पाठीमागून चिपळूणहून पनवेलकडे भरधाव वेगाने रस्त्याच्या परिस्थितीकडे दुर्लक्ष करून जाणाऱ्या टोइंग व्हॅन क्र. एच.14/सीएम. 309 ने स्कॉर्पिओला जोरदार धडक दिल्याने ही दुर्घटना घडली. ही धडक इतकी भीषण होती की स्कॉर्पिओ गाडी उड्डाणपुला लगतच्या

सर्व्हीसरोडवरून खाली जवळपास शंभर फूट अंतरावर शेतात फेकली गेली. या अपघातात स्कॉर्पिओ मधील सूर्यकांत सखाराम मोरे (वय-27), राहणार नवेनगर महाड, साहिल उर्फ ऋतिक नथुराम शेलार (वय-25) आणि प्रसाद रघुनाथ नातेकर (वय 25) दोघेही राहणार कुंभारआळी महाड या तिघांचा दुर्दैवी मृत्यू झाला असून समीर सुधीर मुंडे (वय- 35) रा. दासगाव आणि सुरज अशोक नलावडे (वय-34), रा. चांभारखिंड महाड या दोन जखमींना पुढील उपचारार्थ मुंबई येथे हलविण्यात आले आहे तर शुभम राजेंद्र माटल (वय-27) रा. शिरगांव याच्यावर महाड ग्रामीण रुग्णालयात उपचार करण्यात आले आहेत.

अपघाताची माहिती मिळताच महाड तालुका पोलीस ठाण्याचे उपविभागीय पोलीस अधिकारी शंकर काळे, पो. नि. जाधव आपल्या सहकाऱ्यांसह घटनास्थळी दाखल झाले. या प्रकरणी टोइंग व्हॅनच्या चालकास ताब्यात घेतले असून अपघाताचा अधिक तपास सुरू आहे.

مفتی فیاض احمد محمود برمارے، شرنگارتلی

اسلام میں نکاح ایک مقدس مفہوم کا حامل ہے۔ اس کے تقدس کے لیے اتنی بات کافی ہے کہ رحمت دوعالم، رسول اللہ صلی اللہ علیہ وسلم نے اسے اپنی سنت قرار دیا ہے۔ نسبت و استناد کی بڑی اہمیت ہوتی ہے؛ اسی سے اشیاء میں روحانیت پیدا ہوتی ہے۔ یہی وجہ ہے کہ اسلام میں نکاح صرف جنسی تسکین کا نام نہیں بلکہ یہ ایک عبادت بھی ہے۔ احادیث و سیرت میں نکاح کے فضائل و مسائل تفصیل سے بیان کیے گئے ہیں۔ نکاح کرنے والے پر شرعی ذمہ داری عائد ہوتی ہے کہ وہ ان امور کی رعایت کرے تاکہ نکاح کے انوار و برکات سے اپنی زندگی روشن رکھ سکے۔

اسلام نے نکاح کا جو تصور پیش کیا ہے، اسی میں خیروبرکت ودیعت کی گئی ہے۔ اس کے سوا جو سماجی تصور معاشرے میں نظر آتا ہے، وہ اپنی تمام چمک دمک کے باوجود روحانیت، خیرو بھلائی اور حقیقی سعادتوں سے خالی ہے۔ اہل دل اور صاحب نظر شخصیات اسلامی اور سماجی تصورات کا فرق بخوبی سمجھتی ہیں اور اپنے عمل سے ان تصورات کا احترام کرتی ہیں۔

اسلام ایک دینِ فطرت ہے، جس کی ہر تعلیم میں رحمت کے ساتھ اعتدال پنہاں ہے۔ یہی اعتدال اور رحمت اسلام کی ہر تعلیم میں آسانی پیدا کرتی ہیں۔ جب انسان اس اعتدال کی روش سے ہٹتا ہے تو وہ افراط و تفریط کی خاردار وادیوں میں گم ہو جاتا ہے۔ یہی وجہ ہے کہ زندگی کے ہر موڑ پر اسلام کی رہنمائی اور سنت کی پیروی بے حد ضروری ہے۔

دورِ حاضر میں نکاح کو چند معاشرتی اور سماجی رسم و رواج اور خاندانی طور طریقوں تک محدود کر دیا گیا ہے۔ اس کا نتیجہ یہ ہے کہ نئی نئی برائیاں اور دشواریاں پیدا ہو رہی ہیں، جن سے سب پریشان ہیں۔

اسلام میں نکاح ایک ایسا معاہدہ ہے جو شریعت کے ضابطے کے مطابق انجام پاتا ہے۔ اس کے تحت دونوں فریق شرعی حدود میں رہتے ہوئے جنسی لطف اندوزی کر سکتے ہیں۔ اس سے معلوم ہوتا ہے کہ اسلام کے علاوہ کسی اور مذہب سے نکاح درست نہیں۔

بین المذاہب نکاح کی ایک اہم وجہ نکاح میں تاخیر ہے۔ وقت پر نکاح اولاد کا حق ہے، اور اس میں تاخیر والدین کو گناہ گار بنا دیتی ہے۔ بھوک پیاس کے بعد بالغ انسان کی اہم ضرورت جنسی تسکین ہے، اور جب جائز ذریعہ نہ ہو تو وہ گناہ اور ذہنی بیماریوں کا شکار ہو جاتا ہے۔

نبی کریم صلی اللہ علیہ وسلم نے نکاح میں تاخیر سے منع فرمایا اور فرمایا:
“اے نوجوانوں! تم میں جسے نکاح کی استطاعت ہو، وہ نکاح کر لے، کیونکہ یہ نظر کو جھکانے اور شرمگاہ کی حفاظت کرنے والا ہے۔” (بخاری)

اسی طرح فرمایا گیا کہ تین چیزوں میں تاخیر نہ کرو: نماز جب اس کا وقت ہو، جنازہ جب تیار ہو، اور عورت کا نکاح جب اس کا ہمسر مل جائے۔ (مسند احمد)

اگر نکاح میں تاخیر کی وجہ سے اولاد سے کوئی گناہ سرزد ہو جائے تو اس کا گناہ والدین پر بھی آتا ہے۔ اس لیے ہر مکلف پر فرض ہے کہ وہ بروقت نکاح کی فکر کرے۔

بین المذاہب شادیوں سے نکاح کی بنیاد ڈھیلی پڑ جاتی ہے اور اس کا تقدس باقی نہیں رہتا۔ اگر وقت پر نکاح کا بندوبست کیا جائے تو بین المذاہب شادیوں کی شرح میں کمی آئے گی۔ والدین، خاندان اور معاشرے پر فرض ہے کہ وہ بروقت نکاح کا اہتمام کریں تاکہ نسلوں کی حفاظت ممکن ہو۔ یہی انسانی فطرت کا تقاضہ اور شریعت کا مطالبہ ہے۔

محمد جمیل اختر جلیلی ندوی

گھر، محلہ، ضلع، صوبہ اور ملک، ہر جگہ ایک ایسے نظام کی ضرورت پڑتی ہے، جس کی وجہ سے معاملات ٹھیک ٹھاک چل سکیں۔ اگر ان جگہوں میں کوئی نظام نہ ہو تو معاملات درہم برہم رہیں گے؛ بلکہ ہر جگہ “جنگل راج” رہے گا، جس میں ہر ایک کی کوشش ہوگی کہ وہ دوسرے کو بھنبھوڑے، بالخصوص طاقتور، کمزور پر چڑھ دوڑنے کی سعی کرے گا۔ معاملات کو ٹھیک رکھنے کے لیے ہی حکومتیں ہوتی ہیں۔

اس وقت اگر خریطۂ عالم پر نظر ڈالیں تو دو طرح کی حکومتیں ملکوں کو سنبھالتی نظر آتی ہیں: ایک شاہی، جو عام طور پر سمٹ کر گلف میں رہ گئی ہے، ورنہ زیادہ تر حکومتیں جمہوری (Democracy) ہیں، جس کے تعلق سے علامہ اقبال خوب کہہ گئے ہیں:
جمہوریت ایک طرز حکومت ہے کہ جس میں
بندوں کو گنا کرتے ہیں، تولا نہیں کرتے

جمہوریت واقعی ایک طرز حکومت ہے، جسے آسان لفظوں میں “عوام کی حکومت” کہا جا سکتا ہے۔ یہ آمریت (Dictatorship) کے برخلاف ہوتی ہے۔ اس میں تمام فیصلے عوامی نمائندے کرتے ہیں۔ کہا جاتا ہے کہ سو برس قبل مسیح، یعنی گوتم بدھ کی پیدائش سے قبل بھی ہندوستان میں جمہوری ریاستیں موجود تھیں، جنہیں “جن پد” کہا جاتا تھا۔ یونان میں بھی جمہوریت رہی ہے؛ لیکن وہاں اس کا تصور محدود تھا۔

اٹھارہویں صدی عیسوی کے بعد جمہوریت نے ایک منضبط شکل اختیار کی، جس کی صورت گری میں والٹیئر، مونٹیسکو اور روسو کا بڑا ہاتھ رہا ہے۔ اسی لیے انھیں موجودہ جمہوریت کا بانی بھی کہا جاتا ہے۔ آج کی جمہوریت میں عوام کو حکومت میں شرکت اور حقوق کے تحفظ کا احساس ہوتا ہے۔ ہر سطح پر جوابدہی اور آزادی کا تصور پایا جاتا ہے۔ جمہوریت کا نظام چونکہ لچکدار ہوتا ہے، اس لیے ناپسندیدہ عناصر کو انتخابات کے ذریعے مسترد کیا جا سکتا ہے؛ لیکن…

ہمارے ملک میں اس وقت جمہوریت کی جو حالت ہے، اسے ایک “بے روح نعش” کہا جا سکتا ہے، جو شاعر کے اس شعر کے مصداق ہے:
جمہوریت کی لاش پہ طاقت ہے خندہ زن
اس برہنہ نظام میں ہر آدمی کی خیر

اس ملک کا وجود ایک جمہوری ملک کے طور پر 1947ء میں ہوا تھا اور 1949ء کو تمام بھارتیوں کو یہ حلف دلایا گیا تھا کہ:
“ہم بھارت کے عوام متانت و سنجیدگی سے عزم کرتے ہیں کہ بھارت کو ایک مقتدر سماج وادی غیر مذہبی عوامی جمہوریہ بنائیں گے…”

لیکن افسوس کے ساتھ کہنا پڑتا ہے کہ ابھی اس عہد اور حلف کے سو سال بھی پورے نہیں ہوئے کہ ہم اس کی خلاف ورزی پر اتر آئے ہیں۔ کوئی کم تو کوئی زیادہ۔ کیا ہم نے اپنے قومی اتحاد اور ترقی کے عزم کو فراموش کر دیا ہے؟

مزید، بیک وقت الیکشن کی تاریخ، آر ایس ایس کی سیاسی حکمت عملی اور اس کے آئینی اثرات پر تفصیل سے بات کرتے ہوئے یہ ظاہر ہوتا ہے کہ یہ معاملہ صرف مالی بچت یا انتخابی سہولت تک محدود نہیں۔ بلکہ یہ ایک عمیق سیاسی تبدیلی کی جانب پیش قدمی ہے، جس کے اثرات ملکی سالمیت، جمہوری اصولوں اور آزادیوں پر پڑ سکتے ہیں۔

یہ سوال انتہائی اہم ہے کہ “بیک وقت الیکشن” کا نفاذ کسے فائدہ دے گا، اور کس قیمت پر؟ کیا اس کے نتائج عوامی فلاح کے لیے ہوں گے یا سیاسی اقتدار کو مضبوط کرنے کے لیے؟ ان سوالات پر گہرائی سے غور کرنے کی ضرورت ہے تاکہ جمہوریت کی روح کو محفوظ رکھا جا سکے۔